Deel 5: Gary, the famous skua catcher!

Antarctica beschikt, door zijn uitzonderlijke ligging, over het meest geïsoleerde ecosysteem ter wereld. Er is weinig of geen impact van vreemde origine die het natuurlijke evenwicht zou kunnen verstoren. Nochtans heeft recent onderzoek uitgewezen dat er enkele zwakke schakels in de ketting komen. Zo heeft men bij het Antarctische pinguïnbestand een verhoogde besmetting van een bepaalde pluimveeziekte vastgesteld. Onze zwart-witte vrienden worden aan een voor hen vreemde ziekte blootgesteld waar tegen hun immuniteitssysteem niet bestand is. Het is dus logisch dat dit fenomeen, op termijn, een niet te onderschatten bedreiging betekent voor het voortbestaan van deze diersoort.

Fiere adéliepinguïn met ei (© foto: Marc De Keyser)

De eerste, vrij logische reactie op de resultaten van dit onderzoek was dat de toename van de menselijke activiteit op Antarctica de oorzaak was van deze trend. Zoals iedereen nu wel weet is het toerisme op Antarctica de laatste jaren exponentieel toegenomen, en sommige van die organisaties nemen het niet te nauw met de strikte milieuvoorschriften. Voedselresten of ander menselijk afval worden meer en meer achtergelaten op plaatsen die daar zeker niet voor bestemd zijn en kunnen op die manier een haard van besmetting vormen.

Gary Miller is een Amerikaans bioloog die, een goede wetenschapper zijnde, niet zomaar akkoord gaat met de stelling dat de menselijke impact de oorzaak is van het verhoogde sterftecijfer bij de pinguïns. Hij vindt het veel logischer dat de grote jagers, of skua's zoals men ze in het Engels noemt, de ziektekiemen overdragen. Zij hebben hun nesten op de pinguïnkolonies en voeden zich met de eieren van de pinguïns. Bovendien is de grote jager een trekvogel die de winter doorbrengt in warmere oorden en hierdoor in contact komt met voor Antarctica vreemde levensvormen. Redenen genoeg voor Gary om via uitgebreid en gedetailleerd veldwerk op zoek te gaan naar keiharde bewijzen. Omdat het gebied rond Davis heel wat pinguïnkolonies telt, is het logisch dat hij hier zijn werkterrein heeft gemaakt.

Sinds we vijf weken geleden hier aankwamen, trekt Gary er iedere dag met zijn sympathieke assistente, Robyn, op uit. Ik vroeg me reeds een tijdje af waarheen zij iedere dag met hun beidjes reden. Toen Robyn me op een goede avond vroeg of ik geen zin had om hen 's anderendaags te vergezellen dan moest ik daar geen moment over twijfelen. Een dag in haar gezelschap, vogels vangen, ja dat leek me wel wat!

Gary vangt een skua (© foto's: Marc De Keyser)

Gewapend met een tot de verbeelding sprekend vangnet reden we op onze quads naar het nabijgelegen Warriner Island. Het eerste dat me opviel was de angstige blik in de ogen van de grote jagers toen ze Gary met zijn vangnet zagen opdoemen. En ik wist meteen waarom! Het net flitste heen en weer en voor ze het beseften zaten ze gevangen in een dwangbuis, trok Robyn hun bloed en nam ze uitstrijkjes. Dan werden ze nog gewogen en gemeten, een ring aangeklikt en dan konden ze terug beschikken. Via het bloed en de uitstrijkjes kan men later bepalen of de skua besmet was met een bepaalde virus of bacterie.

De skua wordt in een dwangbuis gestopt (© foto: Marc De Keyser)

Robyn prikt bloed (© foto: Marc De Keyser)

Gary weegt de skua (© foto: Marc De Keyser)

Gary meet de snavel (© foto: Marc De Keyser)

Naderhand worden hun kuikens ook onderzocht om te zien als de ziekte erfelijk overdraagbaar is. Sommige exemplaren worden voorzien van een zendertje zodat hun trektochten tijdens de winter via satelliet precies gevolgd kunnen worden. Op die manier hoopt Gary inzicht te krijgen op de wijze waarop exotische ziektes overgebracht worden op Antarctische pinguïns.

Skuakuikens (© foto: Robyn Mundy)

Aangezien ik nog een eitje met de skua's te pellen had, moest ik geen moment twijfelen toen Gary me voorstelde om zelf eens het net ter hand te nemen. De dag voordien was ik tijdens mijn dagelijkse loop in de Vestfold Hills onbewust te dicht in de buurt van een skuanest gekomen waardoor ik plots op een agressieve manier door twee van die grote bruine vogels werd aangevallen... Nu was het mijn beurt om hen het vuur aan de schenen te leggen! Sinds ik een aantal grote jagers in mijn netten heb gestrikt, kan ik zonder problemen rondlopen in de Vestfold Hills en ben ik daar beter gekend als "Marc, the fear of the skuas".

Marc, the fear of the skuas

Marc De Keyser, 29 december 2003

Volgende pagina |
Terug naar inhoudstafel |