Antarctica heeft er niet altijd uitgezien zoals het nu het geval is. Het continent is ontstaan door een hele resem tektonische bewegingen. De platen van de aardkorst zijn in de loop van de geschiedenis erg actief geweest.

Van 300 tot 200 miljoen jaar geleden (tijdens het Perm en het Trias) bestond de aarde uit één groot supercontinent: Pangea. Tijdens de Jura (200 tot 150 miljoen jaar geleden) begon Pangea uiteen te vallen in twee delen: Laurazië in het noordelijke halfrond en Gondwana in het zuidelijke halfrond. Hoewel Gondwana ruwweg gecentreerd was op de plek waar Antarctica nu ligt, was het klimaat er nogal mild. Tijdens het Mesozoïcum was de gemiddelde temperatuur aanzienlijk hoger dan tegenwoordig. Ook de CO₂-concentratie was veel hoger dan nu. Gondwana kende gedurende vele miljoenen jaren een grote verscheidenheid aan flora en fauna.

Antarctica maakte miljoenen jaren geleden deel uit van Gondwana

160 miljoen jaar geleden maakte Afrika zich van Gondwana los en dit voorbeeld werd gevolgd door India (125 miljoen jaar geleden) en Nieuw-Zeeland (80 miljoen jaar geleden). Wanneer Australië (45 miljoen jaar geleden) en Zuid-Amerika (25 miljoen jaar geleden) ook vaarwel zeggen tegen Gondwana, heeft dit grote gevolgen voor het toekomstige Antarctica.

In Antarctica is het mede zo koud omdat er rond het continent een extreem koude watermassa stroomt. Deze circumpolaire stroming verlaat nooit dit zuidelijke deel van de aardbol en wordt zodoende nooit door de zon verwarmt. Tijdens de gloriedagen van het Gondwana bereikte de stroming wel de warmere gebieden rond de evenaar, met een milder klimaat als gevolg. Warm zeewater leidde tot een sterke verdamping en bijgevolg meer regenval. Warm en vochtig weer dus en in Gondwana floreerden massa's wouden. Van een ijskap was lang geen sprake.

Maar door het afscheiden van Australië en Zuid-Amerika komt het water dat rond Antarctica stroomt niet meer in de buurt van de evenaar en blijft koud. Op Antarctica ontstaat er een ijskap, die veel zonlicht weerkaatst, waardoor het nog kouder wordt. Antarctica is geboren!