Zuidelijke zeeolifant
Wetenschappelijke naam: Mirounga leonina
Engelstalige naam: Southern elephant seal
Aantal: Tussen 664.000 en 740.000 dieren.
Beschermingsstatus: Veilig (IUCN, 2008)
Waar te vinden: De zuidelijke zeeolifant komt vooral voor op de kusten van South Georgia, de South Shetland Islands en Macquarie Island.
Lengte: Vrouwtje: 2,5 tot 4 meter – Mannetje: 4,5 tot 6,5 meter
Gewicht: Vrouwtje: 359 tot 800 kg – Mannetje: 3700 kg
Uiterlijke kenmerken: Zeeolifanten horen tot de grootste zoogdieren ter wereld. De mannetjes zijn donkergrijs van kleur, maar de vacht wordt bij het ouder worden grijsbruin. Vrouwtjes zijn bruiner en donkerder van kleur. De neus van volwassen mannetjes is sterk uitgegroeid tot een slurf, die over de bek heen hangt. Zuidelijke zeeolifanten hebben grote ronde zwarte ogen.
Vechtende zeeolifanten (foto: Wikipedia / Hullwarren)
Voortplanting: In de voortplantingstijd verzamelt een sterke bul een harem van ongeveer 20 vrouwtjes. Om deze harem en een stuk strand te kunnen veroveren moet hij met andere mannetjes vechten. Deze gevechten zijn zeer agressief en kunnen diepe littekens veroorzaken. Soms eindigen ze zelfs in de dood. Jongere mannetjes zijn meestal niet sterk genoeg om een harem te veroveren, en over het algemeen zal slechts één op de tien bullen ooit de kans krijgen om te paren. De paring vindt plaats op het strand. Hierbij maakt de bul gebruik van zijn lichaamsgewicht: vrouwtjes die niet bereid zijn om te paren, bijvoorbeeld omdat ze al drachtig zijn of al een jong hebben, worden met het volle gewicht naar beneden gedrukt, waarna de bul probeert te paren. Vrouwtjes die teveel tegenstribbelen worden zeer hard gebeten. Jongen raken op deze manier meestal hun moeder kwijt. Ook komt het regelmatig voor dat jongen (per ongeluk) doodgedrukt worden door de bullen. Pups komen half oktober ter wereld. Ze wegen dan slechts 50 kilo. De pups worden vier weken lang gezoogd. In deze periode worden ze geen minuut alleen gelaten. In deze tijd teren de vrouwtjes op hun dikke vetlaag. Later vormen de jonge dieren afzonderlijke kolonies. Ze blijven nog enige tijd op de paarplaats en teren op het vet dat zich gedurende de zoogtijd heeft gevormd. De vrouwtjes worden opnieuw bevrucht en verlaten de paarplaats.
Voedsel: Ze voeden zich met koppotigen zoals inktvis en zeekat en grote vissen inclusief haaien.
Bedreigingen: In de 19de eeuw werden ze massaal bejaagd voor hun blubber. Bijna was de zuidelijke zeeolifant uitgeroeid. Hun enige vijanden zijn nu orka’s en zeeluipaarden die het gemunt op pups.
Weetjes:
- Zeeolifanten hebben net als andere zeehonden geatrofieerde achterpoten die samen de staart en staartvin vormen. Elk van deze ‘voeten’ heeft 5 lange zwemvliezen waarmee ze druk op het water uitoefenen tijdens het zwemmen. De borstvinnen worden daarbij nauwelijks gebruikt. Hoewel hun vinvormige achterpoten niet geschikt zijn om te lopen, gebruiken de dieren deze toch om hun lichamen voort te stuwen, ongeveer zoals een rups dat ook doet. Hierdoor zijn ze in staat korte afstanden relatief snel af te leggen, bijvoorbeeld om naar het water terug te keren, achter een vrouwtje aan te gaan of om een indringer te verjagen.
- Zeeolifanten worden gemiddeld 20 jaar oud.
- Zuidelijke zeeolifanten kunnen tot 1000 meter diep duiken en kunnen 20 minuten onder water blijven. Zoals alle robben hebben zeeolifanten vijftien paar ribben in plaats van de gebruikelijke dertien. Daardoor is er meer ruimte voor grotere longen. Als een rob duikt, perst de druk van andere organen zijn middenrif tegen zijn longen, waardoor alle lucht eruit geperst wordt. Dit beschermt de rob tegen de caissonziekte of decompressieziekte. Voor ze duiken hyperventileren robben. Ze slaan de zuurstof op in hun bloed en spieren en storen de lucht er dan weer uit. Robben hebben meer bloed dan landdieren van gelijke grootte. Hun bloed heeft een hoger gehalte aan hemoglobine, dat de zuurstof vervoert. Op die manier kunnen robben tot 3,5 maal zoveel zuurstof per eenheid lichaamsgewicht opnemen dan mensen.
Luierende zeeolifanten (foto: Glenn E. Grant / National
Science Foundation)
Meer info:
|
